Gdyński Oddział Zrzeszenia Kaszubsko – Pomorskiego

Zrzeszenie Kaszubsko – Pomorskie nazywające się do 1964 roku Zrzeszeniem Kaszubskim, powstało w grudniu 1956 roku na fali popaździernikowej odwilży. Wcześniej, w czasach stalinizmu, ta pozarządowa organizacja regionalna nie miała szans zaistnienia i działalności. Teren działania ZK-P jest Pomorze, a więc Kaszuby, Kociewie, aż po ziemię kujawską. Poza Pomorzem ZK-P prowadzi także działalność zagraniczną, wszędzie tam, gdzie znajduje się kaszubsko – pomorska diaspora. Celem Zrzeszenia jest inicjowanie rozwoju gospodarczego naszego regionu, propagowanie kultury kaszubsko – pomorskiej oraz pobudzenie dumy z przynależności do własnego regionu i jego wkładu do kultury ogólnonarodowej Polski.

Siedzibą władz naczelnych ZK-P jest Gdańsk, natomiast w większych miastach Pomorza działają Oddziały Zrzeszenia. Oddziały te powstawały sukcesywnie, w miarę aktywizowania się kaszubsko – pomorskiej społeczności. O ile dobrze pamiętam, początki utworzenia gdyńskiego Oddziału Zrzeszenia sięgają jesieni 1957 roku. Zainicjowała je nieliczna grupa aktywistów kaszubskich, mieszkańców naszego miasta. Te pierwsze próby utworzenia Oddziału na skutek wewnętrznych nieporozumień okazały się chybione. Według opinii mojej biurowej koleżanki – żony kaszubskiego działacza – próbowano manipulować składem zarządu Oddziału, przez wprowadzenie doń „swoich zaufanych”. Po pewnym czasie gdyńscy Kaszubi ponownie podjęli próbę powołania Oddziału i jego władz – tym razem skutecznie.

Pierwszym prezesem Zarządu Zrzeszenia Kaszubskiego w Gdańsku został Aleksander Arendt – znany działacz „Gryfa Pomorskiego” na terenie Pomorza (w latach 80 – tych ubiegłego wieku pomawiany o kolaborację).

Tymczasem powstały w 1957 roku Oddział Gdyński założony przez między innymi Lecha Bądkowskiego i Jana Skwiercza, infiltrowany został przez partię. Sprawiło to, że w 1959 roku gdyński zarząd na znak protestu wystąpił z ZK-P.

Odrodzenie działalności nastąpiło w Gdyni dopiero po latach. Niestety nie dysponuję bliższymi danymi z tego zakresu. Wiadomo, że Gdyński Oddział był inicjatorem budowy pomnika Antoniego Abrahama, współdziałała z Muzeum Miasta Gdyni, że w chacie Skwierczów przy ul. Starowiejskiej 30 mieści się placówka muzealna oraz to, że od lat Gdyński Oddział ZK-P wydaje kwartalnik pt. „Gdińsko kleka”. Tam na bieżąco są informacje o działalności gdyńskiego Oddziału, a także o życiu naszego regionu. Spotkać tu też można komunikaty Oddziału skierowane do członków Zrzeszenia, oraz planowania inicjatywy działalności na terenie Gdyni, jak i regionu.

Tak więc „Gdińsko kleka” jest obok „Pomeranii” wydawanej w Gdańsku przez władze naczelne ZK-P, miejscowym czasopismem, z którego zainteresowani mogą czerpać wiedzę o miejscowych Kaszubach.