Początki harcerskiego żeglarstwa - część 1

Zasadniczo harcerstwo jest formacją lądową. Taka jest jego geneza, za granicą (R. Baden – Powell) i w kraju (A. Małkowski) i jego cele edukacyjno – wychowawcze. Nie oznacza to jednak, że inne obszary działalności harcerstwa są mu obojętne. Takimi, poza lądowymi obszarami są krótkofalarstwo, lotnictwo szybowcowe i żeglarstwo. Tym razem nieco o żeglarstwie harcerskim, a właściwie o jego początkach. A były one znaczące i niektóre wydarzenia z tego zakresu na trwałe wpisały się do historii tej dyscypliny sportu.

Żeglarstwo morskie wyrosło niejako z żeglarstwa śródlądowego, a jego powstanie wymusiło odzyskanie dostępu do morza. Nie mniej pierwsze wodne stanice harcersko – żeglarskie zlokalizowane były nad jeziorami, a szlaki spływów żaglówek i kajaków wiodły zwykle rzekami, dopływami do Wisły, a następnie jej biegiem do Gdańska i do Zatoki Gdańskiej. Niebawem celem tych spływów stała się Gdynia, dotąd zmierzano i stąd wyruszano w żeglarskie wyprawy morskie na Bałtyk i dalej. Wystarczy, że wspomnę tu wyprawę jachtu „Zjawa” pod komendą podharcmistrza Wagnera w rejsie dookoła świata, a także morskie wyprawy „Zawiszy Czarnego”.

W lecie 1927 roku odbyło się kilka imprez żeglarstwa śródlądowego. W Wejherowie odbył się obóz żeglarski Hufca Syberyjskiego (sierot po Sybirakach). Z Poznania „Wilki Morskie”, przez Toruń Wisłą wyruszyły do Gdyni, a 39 Wodna Drużyna Harcerzy z Wigier dopłynęła Kanałem Augustowskim i rzekami do Warszawy. Już nieco wcześniej nawiązano współpracę z Ligą Morską i Rzeczną, która pomogła harcerzom w wielu działaniach. W kwietniu 1926 roku odbyła się w Warszawie konferencja drużyn żeglarskich, na której przyjęto podstawy organizacyjne harcerskiego żeglarstwa oraz określono stopnie żeglarskie dla harcerzy.

24 lipca 1927 roku jacht „Rybitwa” z poznaniakami, pod komandorem porucznikiem Hermelem wyruszył do Kopenhagi z Gdyni. To sprawiło, że polskie harcerstwo żeglarskie „wypłynęło na wody międzynarodowe”, bowiem w zlocie uczestniczyło 250 skautów z różnych krajów w tym takich potęg żeglarskich jak Anglicy, Duńczycy i Belgowie.

W 1928 roku drużyna z Ursynowa pod wodzą pana Olędzkiego uczestniczyła w Międzynarodowym Zlocie Skautów Morskich na Węgrzech, zdobywając pierwsze miejsce przed takimi potęgami jak Anglia i Niemcy.

W tym samym mniej więcej czasie z Łucka i Przemyśla rzekami do Gdyni przypłynęło 21 harcerzy.

Przy Głównej Kwaterze Harcerskiej, w 1930 roku utworzono referat Zeglarski. Istniało już wtedy 26 drużyn żeglarskich skupiających 830 wodniaków. W grudniu 1932 roku odbyła się w Warszawie V Konferencja Żeglarska, w której uczestniczyli przedstawiciele 19 środowisk harcersko – żeglarskich. Konferencja dokonała podsumowania sytuacji w harcerstwie żeglarskim. Oto niektóre liczby: dysponowano 396 jednostkami pływającymi, latem odbyło się 377 wodnych wypraw, przepłynięto ogółem ponad 617 tys. km., zorganizowano 27 stałych obozów żeglarskich, a stan harcerzy – żeglarzy wynosił 552 osoby.

Ciąg dalszy nastąpi...