sobota, 30 listopada 2013

Symbol nadmorskiego trwania

Logo Koła Starych Gdynian przedstawia rozłożysty dąb. To symboliczna pamiątka po dębie, który przez stulecia rósł przy drodze do Oksywia, nieopodal Oksywskich Piasków, tu gdzie dziś jest ul. Portowa. Kolorowy wizerunek tego dębu znaleźć można na okładce „Rocznika Gdyńskiego” nr 13, gdzie jest barwna reprodukcja obrazu znanego gdyńskiego malarza Henryka Baranowskiego. Obraz utrzymany w nostalgicznej, jesiennej tonacji, przedstawia nie tylko dąb z resztkami jesiennych liści, ale także fragment starej Gdyni, kilka domów stojących do dziś, a na ulicy ówczesne, przedwojenne samochody, kogoś pchającego w kierunku Placu Kaszubskiego ręczny wózek, dorożkę, a nawet miejscowe psy... Ot, scenka rodzajowa z minionej epoki...

Dziś po tym dębie nie pozostał ślad, a przecież był czas, gdy go opiewano i snuto związane z nim legendy. Grzegorz Winogrodzki w swoim wydanym w 1937 roku przewodniku po naszym mieście pt. „Gdynia” tak pisze:
„Na ulicy Portowej stoi w środku miasta
Prastary dąb, rówieśnik królów z rodu Piasta,
(...) więc dąb, który pamięta te przepiękne słowa,
Czci się jako pamiątka Gdyni narodowa...”

To tyle fragment tego poematu, który w większym fragmencie wspomina Napoleona odpoczywającego w cieniu tego dębu, a także Antoniego Abrahama, prowadzącego w tym miejscu agitację na rzecz odrodzenia Polski.

Jakby nie patrzeć, ów dąb kojarzy się patriotycznie. Tak też kojarzył się zapewne Niemcom, którzy ścieli go, a jego korzenie wykarczowali. Z czasu września 1939 roku dębu nie pamiętam. Natomiast z czasu wojny, gdy bywałem w tej części miasta, nie zachował mi się żaden obraz tego drzewa. Po prostu, już go nie było... Przed kilkoma laty moją pewność podważył tekst mieszkańca Kolonii Rybackiej, który twierdzi, że dąb ścieli Rosjanie w marcu lub kwietniu 1945 roku.



3 komentarze:

  1. Szanowny Autorze.
    Pana tekst jest bardzo ciekawy!
    Oficjalnie CZYTAŁEM (zatem, nie mam pewności), że dąb wycięli Niemcy w czasie wojny.
    Warto byłoby napisać e-mail do Muzeum Miasta Gdyni i zapytać ich o dokumenty na ten temat.
    Jedno jest pewne na 100%: dąb w doskonałym stanie przetrwał kampanię wrześniową, czego dowód dali ... hitlerowcy! W ich filmie nt. wizyty Hitlera w Gdyni i na Oksywiu, pojawia się doskonale widoczny... dąb! Proszę zobaczyć sekundy na poniższym filmie: 58'-1:01". jest jest!

    http://www.youtube.com/watch?v=rNrHfuav-gU#t=60

    Ukłony!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. DO AUTORA.
      Równie ciekawy wątek dotyczy wysadzenia przez Niemców figury Stella Maris, stojącej na wzgórzu, ponad willą admirała Unruga (jest widoczna na wielu zdjęciach, a nawet na filmie "Rapsodia Bałtyku"). Ponieważ w budowę tej potężnej figury zaangażowany był bł. ks. W. Miegoń, sprawa jest warta opisania. Do dzisiaj w prasie znajduje się kilka, niekiedy sprzecznych wspomnień na temat wysadzenia tej figury... Pamiętam to miejsce doskonale z dzieciństwa ale obecnie wojsko zabrało ten teren i nie ma tam dostępu dla normalnych ludzi.

      Usuń
  2. https://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=0CCoQFjAA&url=http%3A%2F%2Fhistoria.trojmiasto.pl%2FDab-i-karczma-z-ulicy-Portowej-n46095.html&ei=Tk2iUrq3IM3cygP1ooCADQ&usg=AFQjCNHeEue9UGnWmiSsk6zCtt00XkR9Qw
    tu jest o dębie oraz podana bibliografia. Jest też pocztówka z Gotenhafen kolorowana, na której dąb stoi. Wg EG-M.Sokołowskiej "koniec dębu" nastąpił na przełomie grudnia 43 i stycznia 44 z przyczyn po części "naturalnych", a dzieła dokonał przejeżdżający niemiecki czołg zahaczając drzewo, które pochyliło sie niebezpiecznie. Wkrótce został ścięty i pocięty na kawałki.

    OdpowiedzUsuń