Zimowy tragiczny bilans

W „Roczniku Gdyńskim” nr 15 z 2003 roku, zamieściłem tekst pt. „Ratownictwo morskie u polskich wybrzeży”.

We wstępie do tego tekstu piszę:

„W średniowieczu na wodach Bałtyku na czas jesienno – zimowych burz i sztormów zawieszano żeglugę. Trwało to zazwyczaj od października do połowy marca (...). Do sprawy tej przywiązywano dużą wagę, czego dowodem fakt, iż zakaz ten był np. przedmiotem ustaleń Związku Hanzy w Lubece w 1470 roku. Inna rzecz, że w praktyce zakaz ten nierzadko łamany był przez żądnych zysku kupców i armatorów!”.

Zakaz ten powodowany był z całą pewnością względami bezpieczeństwa statków, ładunków i ludzi. Dopiero później, gdy w żegludze korzystać zaczęto z napędu parowego (połowa XIX w.), a drewniane kadłuby statków zastąpiono blachą, od zakazu tego odstąpiono.

O tym, że zakaz ten nie był pozbawiony sensu, przypomniał tragiczny los „Titanica”, którego metalowy kadłub rozpruła lodowa kra.

Również większość naszych statków, które spotkał tragiczny los, tonęła w okresach jesienno – zimowych. Przyczyny tych zdarzeń były różne, sztorm, wysokie fale, oblodzenie kadłuba lub splot różnych innych okoliczności towarzyszących jesienią i zimą na morzu.

Oto kilka przykładów z tego zakresu.

Trauler rybacki „Dalmoru” - „Brda”, któremu poświęciłem oddzielny tekst, zatonął w duńskim porcie w nocy z 9/10 stycznia 1975 roku. Śmierć poniosło 11 rybaków. Po kilku latach, w styczniu 1983 roku, zatonął na Morzu Śródziemnym m/s „Kudowa Zdrój”. Armator PLO Gdynia. Zginęła 20 osób. Już po 2 latach, w lutym 1985 roku, na Morzu Północnym zatonął kolejny statek PLO, był to m/s „Busko Zdrój”. Utonęło wtedy 24 marynarzy. Po 8 latach, w styczniu 1993 roku, na Bałtyku w pobliżu naszego wybrzeża zatonął prom „Jan Heweliusz”. Fale odwróciły go do góry stępką. Zatonęło wtedy 37 osób. Już po 4 latach, w lutym 1997 roku, na Morzu Północnym, w pobliżu brzegów Norwegii, zatonął cypryjski statek z polską załogą m/s „Leros Strenght”. Życie straciło 20 osób. Przyczyny zatonięcia nie udało się ustalić...