niedziela, 1 września 2013

Kamienna Góra

Panoramę Gdyni można oglądać z kilku miejsc. Z Zatoki Gdańskiej, wtedy widać głównie pas zieleni i wystające z niego wieżowce Redłowa i Witomina. Z oksywskiego wzgórza, z cmentarza koło kościoła pod wezwaniem świętego Michała Archanioła, a także z Kamiennej Góry, skąd widok jest na port i znaczną część miasta.

Kamienna Góra – morenowe wzgórze o wysokości 52,4 m n.p.m. dominuje nad naszym miastem i jest jego wyraźnym akcentem. Geologicznie Kamienna Góra jest częścią Kępy Redłowskiej. Nie zawsze wzniesienie to nosiło obecną nazwę. Nazywano je kiedyś Gdyńską Górą, Psią Górą, Steinberg (od 1806 roku), a w polskim tłumaczeniu Kamienną Górą.

Jak podaje Franciszek Mamuszka, w XV wieku na wzniesieniu tym mieścił się folwark klasztoru Kartuzów. Po częściowej sekularyzacji w 1772 roku folwark przejęły władze pruskie. Kilkadziesiąt lat później, w 1806 roku, posiadłość tę nabył pruski generał von Kauffenberg. Wtedy to pojawiła się po raz pierwszy owa niemiecka nazwa Steinberg. W 1813 roku, syn generała odsprzedał część posiadłości, a potem sprzedawano tu ziemię kolejnym, różnym ludziom.

Po I wojnie światowej, w 1920 roku, folwark nabył Ryszard Gałczyński, warszawski bankier, który zwęszył tu dobry interes. Wnet też, powstała tu spółka o nazwie Pierwsze Polskie Towarzystwo Kąpieli Morskich, prezesem którego został Gałczyński, a znany pisarz Wacław Sieroszewski członkiem zarządu.

Ruszyła zabudowa Kamiennej Góry, którą przewidziano jako bazę mieszkaniową kąpieliska. Teren podzielono na około 350 działek budowlanych o zróżnicowanej wielkości, przeznaczonych pod zabudowę willi i pensjonatów. Zlokalizowano tu też dwa hotele, „Kaszubski” i „Riwierę Polską”, a od strony Alei Piłsudskiego, „Dom Zdrojowy”, obecny Dom Marynarza.

Zagospodarowanie Kamiennej Góry w okresie międzywojennym następowało bardzo dynamicznie. Już w 1928 roku istniała tu rozbudowana sieć ulic i dróg. Cały teren był odwodniony. Sieć wodociągowa liczyła tu aż 7 km. Wybudowano też dziesiątki willi między innymi dla letników.

Duży wpływ na ten rozwój miała prężna działalność Towarzystwa. Dysponowało ono własnym tartakiem, betoniarnią, stolarnią i innymi warsztatami, a także cegielnią. To wszystko sprawiało, że Towarzystwo było w znacznym stopniu samodzielne i budowało relatywnie tanio.

Z inicjatywy Towarzystwa, w centralnym punkcie Kamiennej Góry postawiono już w 1924 roku popiersie Henryka Sienkiewicza (wymienione w lecie 1939 roku na popiersie z brązu). Po wkroczeniu do naszego miasta Niemców zostało ono usunięte.

W zabudowaniach Towarzystwa Transportowego „Polskarob”, tu zlokalizowanych, zagnieździło się Gestapo, a po wojnie Urząd Bezpieczeństwa i wśród gdynian Kamienna Góra miała w tym czasie złe skojarzenia bo miejsce to kojarzone było z przemocą.

3 komentarze:

  1. Ostatnio byłem na spacerach po Kamiennej Górze z przewodniczką i dowiedziałem się że popiersie Sienkiewicza zostało na czas wojny zakopane w jakimś ogródku i po wojnie wykopane przez jak dobrze pamiętam p. Śmierzchalskiego.
    A zdjęcia ze spacerów można zobaczyć TU i TU

    OdpowiedzUsuń
  2. Ciekawy tekst Panie Michale. Pracujemy nad treścią strony dla nowego hostelu, który powstaje przy ul. Siemiradzkiego. Czy możemy wykorzystać fragmenty tego tekstu lub czy byłby Pan zainteresowany napisaniem innego tekstu o tej lokalizacji? Kamienna Góra, park Marii i Lecha Kaczyńskiego, bliskość morza i centrum miasta...? Proszę o kontakt: jp@goscodreklamy.pl

    OdpowiedzUsuń
  3. Ciekawy tekst Panie Michale. Pracujemy nad treścią strony dla nowego hostelu, który powstaje przy ul. Siemiradzkiego. Czy możemy wykorzystać fragmenty tego tekstu lub czy byłby Pan zainteresowany napisaniem innego tekstu o tej lokalizacji? Kamienna Góra, park Marii i Lecha Kaczyńskiego, bliskość morza i centrum miasta...? Proszę o kontakt: jp@goscodreklamy.pl

    OdpowiedzUsuń